Međunarodni multidisciplinarni naučni simpozijum po pozivu „Antička Budva”, održan je 28-30. novembra 2018. godine u Modernoj galerijiJovo Ivanović”(JU Muzeji i galerije Budve) u Starom gradu u Budvi. JU Muzeji i galerije je organizovala ovaj značajni simpozijum povodom dva značajna jubileja – 80 godina od otkrića antičkih nekropola i 15 godina od osnivanja Muzeja grada Budve. Projekat je podržalo Ministarstvo kulture Crne Gore, Opština Budva i brojne društveno odgovorne kompanije i javna preduzeća. Na simpozijumu su učestvovali naučnici i straživači iz Hrvatske, Slovenije, Srbije, Italije, Australije, Austrije i Crne Gore. Cijeli projekat će se okončati objavljivanjem zbornika u kojem će biti objedinjeni radovi svih naučnika koji su učestvovali na simpozijumu.

Nakon svečanog otvaranja simpozijuma, prvu sesiju je otvorio gospodin dr Miroslav Luketić (NVU „Paštrovski almanah“) koji je govorio o ličnim sjećanjima i zapisima o otkriću antičkih nekropola u Budvi. Prof. dr Adnan Kaljanac (Katedra za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Sarajevu), koji je bio presjedavajući ove sesijeodržao je predavanje pod nazivom: „Legendarno osnivanje Butoe (Budve) i njen utjecaj na pojavu ilirskog etnonima u mediteranskom prostoru”. Prof. dr Lucijana Šešelj (Odsjek za povijest, Filozofski fakultet, Sveučilište u Rijeci), nažalost nije uspjela da prisustvuje skupu, pa je sažetak njenog rada„Budva i helenizam na Jadranu” pročitan tokom ove sesije. Dr Milijan Dimitrijević (Odjeljenje klasičnih nauka i antičke istorije, Univerzitet u Sidneju) je održao zapaženo predavanje o materijalnoj kulturi i grupnim identitetima stanovnika helenističke Budve, dok je Stefan Novaković (Beograd, Republika Srbija) govorio o fortifikacionom graditeljstvu helenističke Budve i drugih gvozdenodobnih naselja na Crnogorskom primorju.U drugoj sesiji simpozijuma su učestvovale Katarina Jović, MA (Udruženje za istraživanje umetnosti, Beograd, Republika Srbija) sa temom: „Antičko nasljeđe Budve kao kulturna baština: o pamćenju i zaboravljanju antičke budvanske prošlosti”, mr Gordana Karović (Muzej nauke i tehnike, Beograd) koja je govorila o nautičkom nasleđu antičke Budve i Dobrila Vlahović (Direktorat za kulturnu baštinu, Ministarstvo kulture Crne Gore) sa temom: „Pristupi u zaštiti i očuvanju kulturno-istorijskih vrijednosti antičke baštine opštine Budve”. U ovoj sesiji je pročitan sažetakrada: “Mozaik u muzejskoj postavci – metodologija konzervacije mozaika na pokretnom nosaču na primeru konzervacije antičkog mozaika iz Budve”, autora mr Maje Franković, Dušana Maksimovića i Dunje Davidović Gnjatović (Centralni institut za konzervaciju u Beogradu).Trećom sesijom prvog dana simpozijuma predsjedavala je doc. dr Zorica Kuzmanović. Dušan Medin, MA (OJU „Muzeji“ – Kotor), predstavio je rad: „Interpretacije antičkih nekropola Budve (1938–1940)”, doc. dr Zorica Kuzmanović (Odeljenje za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Republika Srbija) govorila je o društvenim aspektima posmrtnih rituala na antičkim nekropolama u Budvi, dok je doc. dr Jelena Lj. Cvijetić (Odeljenje za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu) održala predavanje: „Magijska moć tintinnabula: grobovi sa bronzanim zvonima na nekropolama u Budvi i Kominima”.

Drugi dan simpozijuma je započeo sesijom kojom je predsjedavala Asja Zec. Prvi govornik bio je dr Dejan Gazivoda (JU Centar za konzervaciju i arheologiju Crne Gore) sa temom: „Materijalni ostaci antičkih kultova na području Budve”. Vera Krstić (Narodni muzej u Beogradu)govorila je o alegorijskim i reljefnim predstavama životinja na keramici iz Budve iz Grčko-helenističke zbirke Narodnog muzeja u Beogradu. Pročitan je sažetak dr Marine Ugarković i dr Alis Valdner (Austrijski arheološki institut, Austrijska akademija za znanost, Beč, Austrija) –„Tragom lončarije: kulturološke interakcije „helenističke“ Budve”. Asja Zec (Street Archaeology, Padova, Italija) je dala pregled „sive“ helenističke keramike iz Muzeja grada Budve, dok je mr Lucija Đurašković predstavila publikaciju dr Čedomira Markovića „Antička Budva”. U drugoj sesiji kojoj je presjedavala prof. dr Irena Lazar (Odjel za arheologiju, Fakultet humanističkih studija, Primorski univerzitet, Kopar, Republika Slovenija) održana su sledeća predavanja:„Pogled kroz staklo – stakleni materijal iz rimske nekropole u Budvi u sociološkom i ekonomskom kontekstu Carstva” profesorice Lazar,„Antički stakleni predmeti iz Budve u Arheološkom muzeju u Zagrebu”, mr Nine Gostinski i Anje Bertol Stipetić (Arheološki muzej u Zagrebu, „Budvanski ratnički prestiž – objekt društvenih poveznica stare ere”, doc. dr Martine Blečić Kavur (Odjel za arheologiju, Fakultet humanističkih studija, Primorski univerzitet, Kopar, Republika Slovenija), prof. dr Miroslav B. Vujović (Odeljenje za arheologiju, Filozofski fakultet, Univerzitet u Beogradu) govorio je o natpisima sa ilirskih šlemova iz Budve, dok je mr Mladen Zagarčanin (Zavičajni muzej, JP Kulturni centar Bar), predstavio istraživanje kasnoantičke vila u Mirištu u Petrovcu i njen odnos sa latifundijama na prostoru istočnojadranske obale.Finalnom sesijom simpozijuma “Antička Budva” predsjedavao je mr Bruno Bijađija (Dubrovnik, Republika Hrvatska), koji je održao predavanje:“Pitanje pravnog statusa Risna, Kotora, Budve i Ulcinja u vrijeme Rimskog carstva”. Mr Vilma Kovačević (Kotor, Crna Gora) govorila je o arheološkim istraživanjima antičkog Risna sa osvrtom na njegovu urbanu genezu, aJakov Vetma, načelnik Općine Klis, govorio je oosnivanju i razvoju Udruge „Hrvatski povijesni gradovi”, koja je sjajan model očuvanja baštine, koju može pratiti i Crna Gora.

Na svečanom otvaranju simpozijuma je otvorena izložba „Prvo otkriće antičkih nekropola u Budvi”, autora mr Lucije Đurašković, Jova Đurovića i Dušana Medina, MA, koja će u Modernoj galeriji „Jovo Ivanović” biti otvorena do kraja decembra. Ova dokumentarna izložba hronološki i tematski uobličuje detalje koje se odnose na slučajna, ali senzacionalna otkrića antičkih nekropola do kojih je došlo krajem 1930-ih prilikom izgradnje hotela „Avala”. Izložba je nastala uz saradnju kolega iz muzeja u Splitu, Zagrebu, Beogradu i Bostonu, u kojima se čuva materijal otkriven u Budvi, i uz pomoć Laure Šuljak, Budvanke u čijoj se porodičnoj kolekciji čuvaju najstarije fotografije koje dokumentuju otkriće nekropole.

Povodom jubileja koji se obilježen organizacijom simpozijuma i dokumentarne izložbe, objavljena je i publikacija “Radovi o antičkoj Budvi 1938-1940.”, urednika Dušana Medina, MA, dok je zbornik, kojim će biti krunisan rad sa ovog simpozijuma u pripremi.